مقدمه :

برای استفاده از قاشق های یکبار مصرف باید به انواع آن توجه داشت. چرا که هر یک از آن ها دارای ویژگی های خاص خود هستند. برای مثال قاشق های یکبار مصرف پلاستیکی میتوانند وزن مناسب را در دمای خاص تحمل کنند. با این که تحمل حرارت در قاشق های گیاهی پایین تر است اما ، تخریب پذیر بوده و برای محیط زیست سالم تر است. در این مطلب قصد داریم تا به معرفی ویژگی انواع قاشق های یکبار مصرف بپردازیم.

 قاشق های یکبار مصرف در دنیا از سه نوع مواد تولید می‌شوند:

پلاستیک

پلی پروپیلن و یا پلی استایرن متداول ترین و سنتی ترین نوع موادی است که تحت فرآیندی بنام پلیمریزاسیون، برای تولید قاشق استفاده می شود.

پلاستیک PLA

این قاشق ها با استفاده از بیوپلاستیک ها (پلاستیک های ساخته شده از منابع تجدیدپذیر نظیر نیشکر) تولید شده‌اند

نشاسته گیاهی

قاشق یکبار مصرف گیاهی نیز از منابع تجدیدپذیر نظیر نشاسته ذرت تولید می‌شود. البته کمتر قاشقی در ایران پیدا می‌شود که به معنای واقعی گیاهی باشد.

نیشکر

این ماده یک محصول جانبی طی فرآیند فرآوری نیشکر است و از فیبری حاصل می شود که پس از خرد شدن ساقه ها و آب آن کاملا خارج شده است.

قاشق های یکبار مصرف ضعیف چگالی کمتری دارند و سبک ترند؛ به همین خاطر از نظر اقتصادی مقرون به صرفه ترند. از این قاشق ها بیشتر برای مصارف روزمره مانند سرو سالاد و دسر استفاده می‌شود.

در دیگر سو، قاشق های یکبار مصرف ضخیم چگالی بیشتری دارند و قوی ترند. اگر غذای شما سفت و سنگین مانند جوجه کباب است، پیشنهاد می کنیم از این قاشق ها استفاده کنید، چرا که کیفیت برند خود را بهبود و ارزش بیشتری به مشتری می بخشید.

انواع قاشق های دوستدار محیط زیست

اگرچه همه‌ی قاشق هایی که در بالا ذکر شد را می توان دوستدار محیط زیست نامید و از نظر واژگانی یکسان هستند اما تفاوت‌های بسیار خاصی دارند. در ادامه‌ی این مقاله یک واژه‌نامه آوردیم تا به آن رجوع کنید:

زیست تخریب پذیر(Biodegradable):

به محصولی گفته می شود که قابلیت تجزیه در محیط زیست را داشته باشد. این محصولات می‌توانند بطور طبیعی توسط میکروارگانیسم‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها تجزیه شده و دوباره به داخل اکوسیستم جذب شوند. غالبا این محصولات از مواد اولیه طبیعی ساخته شده و دوستدار محیط زیست هستند.

کمپوست(Compostable):

ماده اولیه این محصولات مواد آلی است که در فرآیند کمپوست تجزیه شده است. محصولات کمپوست مواردی هستند که از منابع تجدید پذیر مانند ذرت ، نیشکر، برگ‌های نخل و حتی چوب ساخته شده اند. محصولات کمپوست با همان سرعت کاغذ در محیط زیست تجزیه می‌شوند.

تجزیه‌پذیر(Degradable):

این محصولات بر پایه روغن هستند و مانند محصولات بالا به تنهایی در طبیعت تجزیه نمی‌شوند بلکه در محیط بی‌هوازی طی یک فرآیند شیمیایی تجزیه می‌گردند.

قابل بازیافت (Recyclable):

بدین معناست که می‌توان از آن محصول استفاده کرد و سپس آن را بازیافت نمود و به محصول جدیدی تبدیل کرد. برای شناسایی محصولات قابل بازیافت، نماد جهانی آن باید روی بسته بندی درج شده باشد.

تجدیدپذیر (Renewable):

یک محصول اگر از درخت و گیاه که قار به بازسازی خود باشد تولید شده باشد می‌تواند تجدیدپذیر باشد.

جنس انواع قاشق های یکبار مصرف :

انواع جنس این قاشقهای یکبارمصرف به طور کلی در دنیا از شش ماده تهیه میشوند. این موارد عبارتند از پلاستیک ، پلاستیک PLA یا پلاستیک ترکیبی ، نشاسته گیاهی ، بامبو ، نیشکر و چوب است. در زیر مهمترین موارد آن را برسی میکنیم.

معرفی انواع قاشق های پلاستیکی یکبار مصرف :

انواع قاشق های پلاستیکی یکبار مصرف شامل قاشق های پلی پروپیلن و پلی استایرن میباشد. به طور کلی پلی‌پروپیلن یک پلیمر ترموپلاست می‌باشد که در یک بازه گسترده از کاربردها شامل فیلم و ورق، قالب‌گیری دمشی، قالب‌گیری تزریقی، بسته‌ بندی غذایی، نساجی، تجهیزات آزمایشگاهی و پزشکی، لوله، تولید انواع قاشق های ظروف یکبار مصرف کاربردهای صنعتی و ساختمانی و اجزاء خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این، پلیمر تولید شده از منومر پروپیلن به طور معمول در برابر حلال‌های شیمیایی، بازها و اسیدها مقاوم می‌باشد. کد مشخصه این پلیمر می‌باشد.

از طرفی هم پلاستیک های پلی استایرن از نوعی پلیمر مصنوعی معطر ایجاد میشوند. این پلاستیک ها از مونومر استایرن ساخته شدند. مونومر استایرن یک ماده پتروشیمی است و اگر بخواهیم دقیق بگوییم هیدروکربن مایع و یکی از مشتقات نفتی است. در دمای اتاق جامد بوده و ساختاری انعطاف پذیر دارد، در حالی که در دماهای بالاتر ذوب شده و می تواند به شکل قالب درآید. این ماده نیز در ساخت انواع قاشق های یکبار مصرف پلاستیکی کاربرد زیادی دارد.

از طرفی هم پلی پروپیلن و یا پلی استایرن از متداول ترین و سنتی ترین نوع موادی است که تحت فرآیندی بنام پلیمریزاسیون، برای تولید قاشق استفاده می شود.

پلاستیک PLA چیست :

پلاستیک PLA پلی استری است که با تخمیر منبع های کربوهیدرات مثل نشاسته ذرت یا نیشکر تحت شرایط کنترل‌شده تولید می‌شود. بلوک‌های سازنده آن می‌توانند به صورت اسید لاکتیک یا لاکتید مونومر باقی بمانند که آن‌ها نیز بعدا به PLA، پلیمر خواهند شد. به طور کلی قاشق های پلاستیکی PLA با استفاده از بیوپلاستیک ها (پلاستیک های ساخته شده از منابع تجدیدپذیر نظیر نیشکر) تولید شده‌اند.

پلاستیک های نشاسته گیاهی :

قاشق های یکبار مصرف گیاهی یکی از موارد زیست تخریب پذیراست. این قاشق ها در مدت زمان مشخص در محیط مناسب تجزیه میشوند. از طرفی هم نشاسته یکی از فراوان ترین کربوهیدرات موجود در گیاهان است. از این رو برای تولید این قاشق های یکبار مصرف با هزینه کم میتوان آن را تولید نمود. نشاسته در قسمت های گوناگون گیاهان مانند برگ، گل، میوه، دانه، ساقه و ریشه، از طریق فتوسنتز ساخته می شود. این پلیمر طبیعی عمدتا از گیاهانی مانند گندم، ذرت، حبوبات و هم چنین ریشه های نباتی مانند سیب زمینی و کاساوا استخراج می شود. ساختار نشاسته بر اساس نوع گیاهی که از آن حاصل گردیده متفاوت است و به همین دلیل نشاسته یا نام گیاه سازنده آن شناخته می شود؛ مانند نشاسته گندم، نشاسته ذرت، نشاسته سیب زمینی و نشاسته تاپیوکا که از کاساوا استخراج می گردد.

به طور کلی مواد استفاده شده در این پلاستیک های یکبار مصرف شامل پلیمر های طبیعی یک پلی ساکارید می باشد. به عبارت دیگر زنجیر های از منومرهای گلوکز تشکیل یافته است. نشاسته از دو پلی ساکاریدآمیلوز و آمیلوپکتین تشکیل شده است. علاوه بر این دو پلی ساکارید، نشاسته حاوی مقادیر جزئی لیپید و پروتئین می باشد. قاشق یکبار مصرف گیاهی نیز از منابع تجدید پذیر نظیر نشاسته ذرت تولید می‌شود. البته به دلیل نظارت پایین کمتر قاشقی در ایران پیدا می‌شود که به معنای واقعی گیاهی باشد.

انواع قاشق های یکبار مصرف نیشکر :

نیشکر یکی از گیاهان بسیار مفید برای استفاده انسان میباشد. طی فرآیند خاصی با ایجاد خمیر هایی از این گیاه ، انواع قاشق های یکبار مصرف زیست تخریب پذیری ساخته میشود. به عبارت دیگر ماده ای که این قاشق ها به وسیله آن ایجاد میشوند ، یک محصول جانبی طی فرآیند فرآوری نیشکر است. این محصول از فیبری حاصل می شود که پس از خرد شدن ، ساقه ها و آب آن کاملا خارج میشود.